همه گیری ویروس کرونا به سرعت در حال تغییر نگرش ما نسبت به ارتباطات آنلاین است و این تغییر نگرش حتی بعد از آن هم ادامه خواهد داشت. در حالی که خیلی از کسب و کارها در میان مدت دچار مشکلات عدیده‌ای شده‌اند اما مانند هر رویداد دیگری فرصت‌هایی نیز در این بلای جهانی نهفته است: شرکت هایی که در زمانی کوتاه اقدام به سرمایه گذاری در فضای مجازی کرده‌اند از این پس پرچم‌داران بازار خواهند بود. مدیران کسب و کارها باید به سرعت وارد عمل شوند و خود را با واقعیت تجارت آنلاین همگام سازند در غیر این صورت کسب و کارهای نوپا و خلاق گوی سبقت را آنان می‌رباند و تبدیل به بازیگران اصلی بازار می‌شوند. در اینجا 7 اقدام حیاتی برای نقل مکان کسب و کار از بازارهای سنتی به بازارهای آنلاین را بررسی می‌کینم.
در بحران نگاه وسیعتری داشته باشید
دنیا هرگز چیزی مثل بحران کرونا به خود ندیده است، رهبران کشورها، موسسات و شرکت‌ها مجبور به گرفتن تصمیماتی سخت و حیاتی هستند آن هم در شرایطی که هیچ قطعیتی وجود ندارد و همه چیز همچنان در هاله‌ای از ابهام است. در حالی که کلید نجات کسب و کارها در حال حاضر راهبردهای کوتاه مدت است اما بر کسی پوشیده نیست که همه‌گیری اخیر در حال تغییر دائمی قواعد اجتماعی و تجاری در آینده است، درست مانند هر بحران جهانی دیگر در گذشته.
هنجارهای اجتماعی که به ما دیکته می‌کردند چگونه کار کنیم، چگونه یاد بگیریم، چگونه خرید کنیم و حتی چگونه از فناوری استفاده کنیم به سرعت نور در حال تغییر هستند. این هنجارها پیش از این نیز در حال تغییر ماهیت بودند اما بحران اخیر سرعت آن را چندین برابر کرده است. تصمیمات کوتاه مدت باعث نجات کسب و کار می‌شوند اما تصمیمات بلند مدت برنده‌های این بازی را مشخص می‌کنند.
شرکت‌هایی که با سرمایه گذاری فعالانه و در زمان مناسب مسیر کسب و کار خود را در جهت این تغییر رفتار تغییر می‌دهند می‌توانند سهم بیشتری از بازار را در اختیار گرفته و سردمداران تجاری دنیای بعد از کرونا باشند. اکنون زمان آن رسیده است تا دفتر خود را در فضای مجازی تاسیس کنید، اطلاعات را به صورت آنلاین به اشتراک بگذارید و نیروهایی را به کار گیرید که می‌توانند در نبرد دیجیتال برای سهم بازار در دوران پساکرونا به شما کمک کنند.
استقبال گسترده برای خرید به صورت آنلاین
همه‌گیری کرونا در جهان باعث تغییرات وسیع در تجارت سازمان‌ها با مشتریان و حتی سازمان‌ها با یکدیگر شده است. در حالی که اکثر کشورها خود را برای بازگشایی آماده می‌کنند پیشرفت‌ها و فعالیت‌ها در چین موید جهانی متفاوت است که در آینده نه چندان دور هنجار زندگی ما خواهد شد.
عظم ملی چین برای مهار کرونا باعث تغییر عادت‌های روزانه مصرف کنندگان، الگوهای مصرف و حتی تغییر در نگرش شده است به طوری که باعث ظهور پدیده‌ای به نام “اقتصاد خانگی” و پیشرفت‌های چشمگیر در خدمات آنلاین شده است، خدماتی که حتی سابق بر این نیز جزو برترین‌های حوزه خود بوده‌اند. استقبال آنلاین در حوزه‌های مختلفی بوده است. سرگرمی، کسب و کارهای مرتبط با مواد غذایی و نوشیدنی و ابداع روش‌های نوین تحویل محصولات بدون ارتباطات فیزیکی انسانی از جمله آنان هستند.
درصد زیادی از این هجوم گسترده به فضای مجازی توسط کسب و و کارهایی که قبلا آنلاین بوده‌اند جذب شد. برای مثال در حدود 45 درصد از کسب و کارهای آنلاین کشور فنلاند رشدی بیش از 10 درصد داشته اند اما همین ارقام برای کسب و کارهای سنتی در حدود 29 درصد است. یعنی تنها 29 درصد کسب و کارهای سنتی توانسته اند رونق خود را حفظ کنند.
اما شاید سوال کنید که آیا این تغییرات دائمی هستند؟
تغییر دائمی در تجارت
بحران ویروس سارس را در سال 2003 به عنوان سکوی پرتاب شرکت علی بابا و سایر کسب و کارهای آنلاین چین می‌دانند. در حالی که بسیاری از چینی‌ها در قرنطینه خانگی به سر می‌بردند شرکت علی بابا با غنیمت شمردن فرصت نهفته در این بحران ملی درهای بازارچه آنلاین خود را به روی مصرف کنندگان گشود. شرکت چینی JD نیز در زمان همه‌گیری سارس کسب و کار سنتی خود را به شکل آنلاین درآورد و در حال حاضر یکی از بزرگترین خرده فروشی‌های چین است که حتی با شرکت خرده فروشی وال‌مارت شراکت کاری دارد. همه گیری سارس شروعی شد تا اینترنت به عنوان رسانه غالب در چین درآید.
به همین شکل نیز بحران کرونا باعث تغییر کسب و کارها و رفتار مصرف کنندگان در کل جهان خواهد شد. برخی از کسب و کارها در این بازه زمانی دچار افت خواهند شد اما خیلی دیگر به سمت فضای مجازی رو خواهند کرد، اما چرا؟
1- سهولت بر قیمت چیره خواهد شد
ما عادت کردیم که با سهولت خرید آنلاین داشته باشیم و عادت‌ها به سرعت در وجودمان همیشگی خواهند شد. سهولت به عنوان اولین دلیل خرید به صورت آنلاین ذکر شده است. اما خب شاید خرید آنلاین برخی محصولات مانند غذاها فقط قدری سهل‌تر شود و همچنان مردم ترجیح دهند پیش از خرید بو و ظاهر آن را از نزدیک حس کنند، البته این مشکل هم به زودی حل خواهد شد!
2- خطر بازگشت همه‌گیری همچنان وجود دارد
در میان مدت و تا شفاف شدن همه زوایای این بحران همچنان خطر بازگشت همه‌گیری دیگری وجود دارد و این باعث می‌شود مردم فاصله‌گذاری اجتماعی را ادامه دهند که کم‌کم باعث عادی شدن این موضوع در طولانی مدت می‌شود.
3- شدید شدن رقابت آنلاین
بازیگران فضای مجازی مانند ماهیگیری که به یک دسته از ماهیان رسیده باشد هر کاری که در توان داشته باشند انجام می‌دهند تا سهم بیشتری را به دست آوردند، پیشنهاد تخفیف، تخفیف مشتریان وفادار و تنوع رنگ و محصول بخش کوچکی از این ابزارها هستند. با وجود سایت‌هایی که تخفیف‌ها را نمایش می‌دهند و یا سایت‌هایی که قیمت یک محصول را از سراسر اینترنت در اختیار مشتری قرار می‌دهند این رقابت شدیدتر هم می‌شود.
4- ظرفیت‌های جدید پخش و لجستیک
با توجه به حجم زیاد درخواست برای پست، جابجایی و انتقال بسته و مرسولات در طی یک سال گذشته شرکت‌های پخش با محدودیت‌های زیادی روبرو شدند که به ناچار باعث افزیش ظرفیت آنها و ظهور شرکت‌های خلاقی شد که خدمات منحصر به فردی مانند تحویل یک روزه مرسوله در هر کجای کشور را ارائه می‌کنند. قطعا این ظرفیت جدید بی پاسخ نخواهد ماند.
5- افراد مسن هم آنلاین می‌شوند
از آنجایی که افراد مسن در گروه پر خطر این همه‌گیری قرار دارند انتظار می‌رود که حتی بیشتر از سایر افراد به قرنطینه خود خواسته تن دهند و این هنجار جدید باعث می‌شود آنها بیشتر نیاز خود را به صورت آنلاین جستجو کنند. به علاوه شرکت‌هایی نیز با هدف پاسخ منحصرا به نیازهمین گروه تاسیس خواهند شد.
راهکارهای عملی برای گذار از این دوره در شرکت شما
اکنون وقت اقدام است. همانطور که گفته شد شرکت‌های جاه‌طلب که به استقبال این واقعیت جدید می‌روند و در زمان مناسب به نیازهای ایجاد شده آن پاسخ می‌دهند سهم بیشتری از این فرصت را به دست می‌آورند و در دوران پسابحران می‌توانند رهبران بازار باشند.
6 قدم پیش رو در جهت پاسخ به این تغییرات حیاتی هستند که هر مدیر و صاحب کسب و کاری باید آنها را مد نظر قرار دهد.
1-الگوی کسب و کارهای دیجیتال را مطالعه کنید: با بازبینی مدل کسب و کارتان مطمئن شوید که مدل کاری شما در عصر حاضر و منطبق با کانال‌های فروش جدید و سودهی کسب و کارتان متناسب با خدماتی که ارائه می‌کنید و نیاز مشتری است. اکنون وقت افتتحاح شعبه‌ای در فضای مجازی است، می‌توانید اشتراک بفروشید (خدمات مشاوره، آموزش و نگهداری) یا اینکه امکان خرید آنلاین و تحویل درب فروشگاه یا منزل را فراهم کنید.
2-تمرکز بیشتر بر کانال‌های بازاریابی آنلاین: تمرکز مالی و فکری خود را به جای تبلیغات سنتی و فیزیکی به سمت کانال‌های دیجیتال و رسانه‌ها سوق دهید. تبلیغات گوگل و بهینه سازی برای موتورهای جستجو را در مورد سایت خود مورد بازبینی قرار دهید تا پختگی و کارایی آنها را تایید کنید. اگر توان هزینه کردن مانند غول‌های صنعت خود را ندارید سعی کنید بازارهای کوچکتری را هدف قرار دهید که رقابت در آن کمتر است، به علاوه شما می‌توانید با پاسخ سریع و درخور به نیازهای جدید نسبت به رقبای بزرگتر خود مزیت رقابتی پیدا کنید.
3-تجربه خوشایندی برای مشتری ایجاد کنید: سعی کنید سیر خرید آنلاین مشتریان ]جدید[ را به درستی درک کنید و با فراهم کردن رابط کاربری مناسب تجربه‌ای از یک خرید راحت و دلنشین را برای وی فراهم کنید. مطئمن شوید که وبسایت شما با استفاده از آخرین تکنولوژی‌ها در تمام دستگاه‌ها تجربه یکسانی را در اختیار مشتری قرار می‌دهد. اگر فروشگاه فیزیکی دارید مطمئن شوید بین فروشگاه آنلاین و فروشگاه فیزیکی شما ارتباط خوبی برقرار است که حتی می‌توانید امکان سفارش آنلاین و تحویل درب فروشگاه یا تحویل درب منزل را به تجربه‌ای منحصر به فرد تبدیل کنید.
4-زنجیزه تامین خود را به روز کنید: زنجیره تامین خود را حول مشتری ایجاد کنید، یعنی مطمئن شوید که محصول همیشه در دسترس است، با سرعت تحویل داده خواهد شد و امکان بازگردانی وجود دارد. شما می‌توانید از فروشگاه فیزیکی خود به عنوان انبار تامین استفاده کنید و یا با مشارکت شرکت‌های لجستیک و مدل‌های تامین نوین هم مشتری را راضی نگه‌دارید و هم از هزینه‌های جانبی بکاهید.
5-سازمان خود را نیروی دوباره بخشید: استعدادهای جدید در حوزه‌های مختلف دیجیتال از طراح رابط کاربری تا گرافیست و اسکرام (چهارچوب توسعه و تحویل کالا) دیگر به رده‌های شغلی لازمی در شرکت‌ها تبدیل شده‌اند، به علاوه احتمالا خیلی از کارمندان شما توان همگامی با این حوزه‌های تخصصی را ندارند پس باید به فکر جذب نیروی مناسب باشید. این فرصت را بدهید تا پایه‌های تخصصی شرکت دچار تحول شود و فعالانه در روش‌های نوین همکاری و تعامل بین همکاران سرمایه گذاری کنید. فناوری‌های دیجیتال امکانات بیشماری را در اختیار شما قرار می‌دهند.
6-توجه مدیران ارشد را جلب کنید: لزوم تقویت کسب و کار اینترنتی را در سطوح مدیریتی شرکت نیز بیان کنید. مدیران ارشد و سرپرستان باید این فرصت را فراهم کنند تا به طور شفاف و قوی در مورد مسائل کسب و کار آنلاین و منافع آن برای شرکت صحبت شود تا در دوران پساکرونا با قدرت ظاهر شوید.
ویروس کرونا به صورت بی بازگشتی تجارت به آن معنی که ما می‌شناسیم را تغییر خواهد داد و برندگان را از سایر بازیگران جدا خواهد کرد. اگر میخواهید در این بازی جزو برندگان باشید باید همین الان اقدام کنید. کسب و کار خود را بازبینی کنید و با رویکردی مناسب با این شرایط به پیش روید. یادمان باشد رمز ماندگاری در طبیعت نیز تطابق با امکانات و شرایط جدید است.
شما می‌توانید با مراجعه به منابع مختلف اینترنتی ذهنیت خود را حول مدل مناسب کسب و کار و بازاریابی برای شرکتتان آماده سازید. ما نیز همچنین برآنیم تا با مجموعه مقالات مرتبط با تجارت الکترونیک و آموزش های سئو اطلاعاتی کاربردی و قابل پیاده‌سازی در اختیار شما قرار دهیم تا به سرعت بتوانید خود را با این روند رو به گسترش همگام کنید.